Onderzoekers van Alzheimercentrum Amsterdam hebben miljoenen genetische varianten onderzocht of ze vaker voorkomen bij patiënten met frontotemporale dementie (FTD) in vergelijking tot gezonde personen. Zij vonden een nieuwe genetische marker om het risico voor FTD te bepalen. Vorige week verscheen hierover een artikel in het blad ‘Translational Psychiatry’ (Engelstalig).
Wat is frontotemporale dementie?
FTD is een vorm van dementie met veranderingen in het gedrag, persoonlijkheid en taal. Deze symptomen worden veroorzaakt door verlies van hersenweefsel in de frontaal en temporaalkwab. FTD vaak relatief jonge mensen: dat wil zeggen, mensen jonger dan 65 jaar. Lees meer over FTD onder het kopje Over Dementie.
Erfelijke factoren en FTD
Erfelijke factoren spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van FTD, maar onderzoekers weten nog maar weinig van hoe dit precies werkt en hoe deze erfelijke factoren ontstaan. Van een gen genaamd C9ORF72 is bekend dat een repeat mutatie FTD kan veroorzaken. Dit is een mutatie van een gen waarbij normaal een stukje erfelijk materiaal van zes bouwstenen een aantal keer herhaald is. Bij normale personen wordt dit stukje erfelijk materiaal tussen de 2 en 8 keer herhaald (repeat) en veroorzaakt dan geen ziekte. Soms is de herhaling ‘verlengd’ en is er sprake van een zogenoemde ‘repeat-expansie’. Een repeat-expansie van meer dan 30 in dit C9ORF72-gen is wereldwijd de meest voorkomende erfelijke oorzaak van FTD.
Wat gevonden?
Het doel van de studie was om nieuwe inzichten te krijgen in erfelijke variatie die die het risico op FTD bepalen. Wij vonden twee genetische varianten vlakbij het C9ORF72-gen die vaker voorkwamen bij patiënten met FTD. Deze twee varianten kwamen vaak samen voor bij personen. Daarnaast kwamen deze twee varianten vaker voor bij FTD patiënten met de C9ORF72 repeat-expansie. Deze varianten zijn dus een ‘signaal’ dat er mogelijk een C9ORF72 repeat-expansie aanwezig kan zijn.
Nut van de studie
Genotype data is vaker aanwezig in grote datasets omdat het makkelijker en goedkoper is om te meten vergeleken met C9ORF72 repeat lengtes. Onze resultaten zouden dus kunnen worden gebruikt als ‘signaal’ voor de aanwezigheid van een ziekmakende C9ORF72 repeat lengte in grote datasets. Op deze manier kunnen meer mensen met een ziekmakende C9ORF72 repeat lengte kunnen worden geïdentificeerd. Een onafhankelijke groep in Finland heeft onlangs vergelijkbare resultaten (Engelstalig) gepubliceerd.