Diagnostische criteria opgesteld voor gedragsvariant van Alzheimer

Een internationale onderzoeksgroep onder leiding van dr. Rik Ossenkoppele, drs. Ellen Singleton en professor Yolande Pijnenburg van Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC hebben als eerste in de wereld diagnostische criteria opgesteld voor de gedragsvariant van de ziekte van Alzheimer. Deze criteria zijn van groot belang om patiënten de juiste behandeling en adviezen aan te bieden. Het vooraanstaande tijdschrift JAMA Neurology publiceert vandaag over dit onderzoek het artikel ‘Research criteria for the behavioral variant of Alzheimer disease’.

Rik Ossenkoppele

De ziekte van Alzheimer wordt meestal gekenmerkt door stoornissen in het geheugen, maar bij een deel van de patiënten staan veranderingen in gedrag en persoonlijkheid op de voorgrond. Deze symptomen passen ook bij een ándere vorm van dementie, namelijk frontotemporale dementie (FTD).  Het is ingewikkeld om op basis van gedrag vast te stellen of een patiënt lijdt aan FTD of aan de gedragsvariant van de ziekte van Alzheimer. Maar het is van groot belang om dit onderscheid wel te maken, om de patiënten de juiste behandeling en adviezen aan te bieden.

Klinische ervaring

Om de diagnostiek te verbeteren voor patiënten met deze vorm van dementie analyseerden een internationale groep van onderzoekers de schaars beschikbare literatuur. Met de bevindingen vanuit de literatuur en in combinatie met hun eigen klinische ervaring met deze patiëntengroep stelden zij voor het eerst diagnostische criteria op voor de gedragsvariant van de ziekte van Alzheimer. Hiermee willen zij het makkelijker maken om te bepalen of iemand lijdt aan de gedragsvariant van de ziekte van Alzheimer.

Veranderingen in gedrag

Om deze criteria zo breed mogelijk toepasbaar te maken, kan de diagnose puur op beschikbare informatie uit de praktijk gesteld worden, waarbij onder andere wordt gekeken naar verlies van empathie, minder initiatief nemen, veranderingen in eetgedrag en sociale ontremming. Daarnaast neemt de betrouwbaarheid van de diagnose toe als ook biomarkers, genetisch en/of pathologisch onderzoek passend zijn bij de ziekte van Alzheimer.

Vervolgstappen

De volgende stap is om deze nieuwe criteria wereldwijd te testen en mogelijk uit te breiden en/of aan te passen, om de diagnose nog nauwkeuriger te kunnen stellen in de toekomst.
Tegelijk verwachten de onderzoekers dat deze criteria wel direct in de praktijk en voor onderzoek gebruikt gaan worden. Simpelweg omdat er nu nog geen alternatief is.

Ellen Singleton

Yolande Pijnenburg

Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door het programma Memorabel van ZonMw.is.

De auteurs van dit artikel zijn: Rik Ossenkoppele (hoofdonderzoeker), Ellen Singleton, Collin Groot, Anke Dijkstra, Willem Eikelboom, William Seeley, Bruce Miller, Robert Laforce, Philip Scheltens, Janne Papma, Gil Rabinovici en Yolande Pijnenburg.